Skip to main content

Posts

Showing posts from November, 2020

ආර්ය පර්යේෂණය Episode 32 | සෑම පුද්ගලයෙකු විසින්ම කළ යුතු යුතුකම් (පත්තකම්ම) සතර

පරිවර්තනය   https://suttacentral.net/an4.61/si/zoysa පත්‌තකම්‌මසුත්‌තං 61. අථ ඛො අනාථපිණ්‌ඩිකො ගහපති යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො අනාථපිණ්‌ඩිකං ගහපතිං භගවා එතදවොච – ‘‘චත්‌තාරොමෙ , ගහපති, ධම්‌මා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා දුල්‌ලභා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? භොගා මෙ උප්‌පජ්‌ජන්‌තු සහධම්‌මෙනාති, අයං පඨමො ධම්‌මො ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො දුල්‌ලභො ලොකස්‌මිං. ‘‘භොගෙ ලද්‌ධා සහධම්‌මෙන යසො මෙ ආගච්‌ඡතු සහ ඤාතීහි සහ උපජ්‌ඣායෙහීති, අයං දුතියො ධම්‌මො ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො දුල්‌ලභො ලොකස්‌මිං. ‘‘භොගෙ ලද්‌ධා සහධම්‌මෙන යසං ලද්‌ධා සහ ඤාතීහි සහ උපජ්‌ඣායෙහි චිරං ජීවාමි දීඝමායුං පාලෙමීති, අයං තතියො ධම්‌මො ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො දුල්‌ලභො ලොකස්‌මිං. ‘‘භොගෙ ලද්‌ධා සහධම්‌මෙන යසං ලද්‌ධා සහ ඤාතීහි සහ උපජ්‌ඣායෙහි චිරං ජීවිත්‌වා දීඝමායුං පාලෙත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජාමීති, අයං චතුත්‌ථො ධම්‌මො ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො දුල්‌ලභො ලොකස්‌මිං. ඉමෙ ඛො, ගහපති, චත්‌තාරො ධම්‌මා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා දුල්‌ලභා ලොකස්‌මිං. ‘‘ඉමෙසං ඛො, ගහපති, චතුන්‌නං ධම...

ආර්ය පර්යේෂණය Episode 31 | සම්මා දිට්ඨිය ඇති කර ගැති හැකි ක්‍රම 16

පරිවර්තනය   https://suttacentral.net/mn9/si/zoysa සම්‌මාදිට්‌ඨිසුත්‌තං එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තත්‍ර ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘ආවුසො භික්‌ඛවෙ’’ති. ‘‘ආවුසො’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස පච්‌චස්‌සොසුං. ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො එතදවොච –‘‘‘සම්‌මාදිට්‌ඨි [සම්‌මාදිට්‌ඨී (සී. ස්‍යා.)] සම්‌මාදිට්‌ඨී’ති, ආවුසො, වුච්‌චති. කිත්‌තාවතා නු ඛො, ආවුසො, අරියසාවකො සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, උජුගතාස්‌ස දිට්‌ඨි, ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො, ආගතො ඉමං සද්‌ධම්‌ම’’න්‌ති? ‘‘දූරතොපි ඛො මයං, ආවුසො, ආගච්‌ඡෙය්‍යාම ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස සන්‌තිකෙ එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථමඤ්‌ඤාතුං. සාධු වතායස්‌මන්‌තංයෙව සාරිපුත්‌තං පටිභාතු එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථො. ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස සුත්‌වා භික්‌ඛූ ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති. ‘‘තෙන හි, ආවුසො, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස පච්‌චස්‌සොසුං. ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො එතදවොච – ‘‘යතො ඛො, ආවුසො, අරියසාවකො අකුසලඤ්‌ච පජානාති, අකුසලමූලඤ්‌ච පජානාති, කුසලඤ්‌ච ප...

මානය, මානයේ අරමුණු සහ මාන ධර්ම බැහැර කිරීම

  මානය කියන්නේ කුමක්ද? මානය කියන්නේ මැනීම යි. අපි measuring කියලා කියනවා. ථේරවාද පාලි පිටක ග්‍රන්ථවලට අනුව, මානය කියන්නේ කොටස් තුනයි. එනම් හීනමානය, සදිසමානය සහ සෙය්‍යමානය වශයෙනි. හීනමානය කියන්නේ මම අනිත් කෙනාට වඩා පහළයි කියලා හැම වෙලාවෙම කල්පනා කරන මානසික ස්වභාවයයි. ඒ වගේම සදිසමානය කියන්නේ තමන් අනුන් සමඟ සම කර ගන්නාවූ මානසික ස්වභාවයයි. සෙය්‍යමානය කියන්නේ තමන් අනුන්ට වඩා දක්ෂයි, ශක්තිමත්, ඊට වඩා හොඳයි කියලා කර ගන්නාවූ අධි තක්සේරුවක් සහිත මානසික ස්වභාවයයි. ආර්ය ගමනට මේ සියලු මානයන් බාධාවක්. කුමන ක්ෂේත්‍රයක් හමුවේ වුවත් ඒක වෙන්න පුළුවන්. මානය පිළිබඳ අභිධර්ම විග්‍රහය ඉතාම පැහැදිලි විස්තරයකි. අභිධර්මයට අනුව සියලු ධර්මයන් චිත්ත, චෛතසික සහ රූප නිබ්බාන වශයෙන් ප්‍රධාන කාරණා හතරට බෙදේ. චිත්ත කොටස් 89 හෝ 121 කි. චෛතසික 52 කි. එයින් අකුසල චෛතසික 14ක් පිළිබඳ කරුණු සඳහන් වේ. මානය යනු මේ අකුසල චෛතසික 14 න්, ලෝභයට අදාළ අකුසල චෛතසිකයකි. අකුසල් චෛතසිකවල අකුසල් ඇති වීමට ප්‍රධාන කාරණා හතරක් ඇත. ලෝභ, දෝෂ, මෝහ කියන්නේ අකුසල් මුල් වශයෙන් දැක්වුවද,, ඒවා ඇතිවෙන හේතුව අපි බොහෝ වෙලාවට දන්නේ නැහැ. මෝහය, අහ...

ආර්ය පර්යේෂණය සූත්‍ර සාකච්ඡාව පිළිබඳ සහභාගී වූ පින්වතුන්ගේ අදහස් (ඔක්තෝම්බර් 31, 2020)